Dạo gần đây, khi khoa học và tâm lý con người ngày càng phát triển, chúng ta bắt đầu nói nhiều hơn về các khái niệm: người hướng nội (introvert), người hướng ngoại (extrovert) và người vừa hướng nội vừa hướng ngoại (ambivert). Hầu hết người hướng nội đều mặc định rằng: “hướng nội” là một tính cách vô cùng cản trở họ trong một xã hội đề cao sự hợp tác như hiện nay.
Vậy làm cách nào để người hướng nội được sống thoải mái và dễ chịu hơn? Làm cách nào để một người hướng nội làm được những công việc mơ ước mà vốn dĩ được đánh giá là chỉ dành cho người hướng ngoại như: truyền thông, tổ chức sự kiện… ?
Người hướng nội (introvert) là gì?
Người hướng nội (introvert) là một thuật ngữ dùng để chỉ những kiểu người có tính cách trầm tĩnh, nghĩ nhiều hơn nói, thích dành thời gian ở một mình hơn là hòa vào đám đông. “Nếu người hướng ngoại có được năng lượng từ sự tương tác giữa người với người, thì người hướng nội lại bị chính những cuộc gặp gỡ ngoài xã hội đó hút cạn năng lượng. Chỉ có không gian yên tĩnh một mình mới có thể “nạp” lại năng lượng cho họ.” - tác giả Sophia Dembling định nghĩa trong cuốn sách The Introvert's Way: Living a Quiet Life in a Noisy World của mình.
Người hướng nội chỉ làm việc hiệu quả nhất khi ở một mình và chìm vào những suy nghĩ của riêng họ. Vậy trong một ngành công nghiệp không khói đòi hỏi sự giao tiếp liên tục với những cuộc gặp gỡ đặc trưng của ngành Truyền thông như: họp báo, thông cáo báo chí, sự kiện, gặp gỡ đối tác, networking tạo dựng quan hệ…, liệu người hướng nội vấp phải những khó khăn gì? Liệu họ có cơ hội nào để tồn tại và phát triển?
Những khó khăn chung của người hướng nội trong truyền thông
Định kiến xã hội
Trong cuốn Sang chấn tâm lý – hiểu để chữa lành, tác giả Bessel Van Der Kolk có viết: “Văn hóa của chúng ta dạy chúng ta tập trung vào tính độc đáo cá nhân, nhưng ở mức độ sâu hơn, chúng ta hầu như không tồn tại các cá thể độc lập. Não chúng ta được xây dựng là để giúp chúng ta hoạt động như thể là một thành viên của bộ lạc.” Chính vì lý do đó mà người hướng ngoại thì luôn được chào đón, các bậc phụ huynh thì luôn khuyến khích con em ra ngoài tiếp xúc với mọi người.
Người ta ưa thích những đứa trẻ “hoạt bát”, “nhanh nhẹn” hơn là những đứa trẻ “hiền lành”, “ít nói”. Mặc dù những lời nhận xét đó không mang tính chất đánh giá ai tốt hơn ai; nhưng thường thì “hiền lành”, “ít nói” không phải là tính cách khi người ta tìm kiếm ai đó cho một vị trí cần sự kết nối xã hội như truyền thông.
Điều này khiến người hướng nội gặp phải khó khăn đầu tiên khi bước chân vào nghề - không được ưa thích.
Định kiến về nghề
Định kiến về nghề, cụ thể là bị đánh giá thấp trong các cuộc họp, các cuộc trao đổi hay môi trường làm việc được xem là rào cản lớn nhất của người hướng nội trong truyền thông, giao tiếp và kết nối xã hội.
Người ta hay khuyên những người làm truyền thông có tính cách trầm lặng cần buộc phải thay đổi bản thân, phải bước ra khỏi “vùng dễ chịu” của riêng mình, phải nói to hơn, đóng góp ý kiến nhiều hơn… thay vì chỉ lắng nghe và quan sát. Nhưng có một sự thật là, chẳng có ai khuyên người hướng ngoại nên nói ít đi cả.
Và như đã đề cập ở trên, nếu như năng lượng của người hướng ngoại đến từ các cuộc gặp gỡ, thì người hướng nội lại “nạp” năng lượng từ những phút giây được ở một mình. Vì thế, là một người hướng nội làm trong ngành ngày, thì sẽ không tránh khỏi những ngày bạn cảm thấy năng lượng của mình trở nên cạn kiệt, đầy áp lực và căng thẳng, mệt mỏi.
Nói như vậy không có nghĩa là người hướng nội nên bị đẩy ra khỏi ngành. Người hướng nội cũng có những ưu điểm riêng để làm tốt trong ngành Truyền thông. Nhiều người vẫn có thể tiến xa hơn trong công việc mà không cần thiết phải “gồng mình” che giấu tính cách thật.
Tuy nhiên, những ảnh hưởng, ý kiến từ bên ngoài không phải là điều tàn nhẫn nhất đối với những người hướng nội, bởi lẽ đau lòng nhất là khi họ tự gạch mình, e ngại, hay tự áp đặt rằng tính cách hướng nội ấy không phù hợp với công việc yêu thích, kế hoạch tương lai, ước mơ hoài bão, vì những ý kiến cho rằng nghề đấy chỉ hợp với những người hướng ngoại…
Lối thoát nào cho người hướng nội trong môi trường truyền thông?
Lối thoát thì có lẽ là hơi nặng nề, nhưng có một thực tế là rất nhiều người hướng nội đang mắc kẹt trong một môi trường sống quá đề cao các buổi giao tiếp, sinh hoạt tập thể và họ cảm thấy lạc lõng hay chỉ có một mình.
Lắng nghe chính bản thân mình
Không chỉ với người hướng nội, bất kì ai trong chúng ta nếu muốn sống hạnh phúc hơn thì cũng đều cần phải nhận ra rằng, chiếc chìa khóa của hạnh phúc chỉ xuất hiện khi ta chấp nhận bản thân, hiểu và không ép mình phải thay đổi. Khác với khuyết điểm hay nhược điểm, đặc điểm như giới tính hay hướng nội /ngoại không xấu, nó tạo ra sự khác biệt, và như trong ngành Truyền thông - Marketing hay nói, sự khác biệt tạo ra giá trị (difference creates values). Vì vậy, để được công nhận và có thể sống như bạn muốn, điều đầu tiên những người hướng nội cần biết là cách lắng nghe chính bản thân mình.
Lắng nghe người khác
Truyền thông không đơn giản chỉ là nói và truyền đi thông điệp. Truyền thông rộng và phức tạp hơn nhiều. Nó là quá trình hai chiều bao gồm: lắng nghe, hồi đáp, viết lách, thấu hiểu, đồng cảm… Bạn không cần là người nói to nhất trong một cuộc họp nếu những điều bạn nói không mang quá nhiều ý nghĩa. Thay vì dành hầu hết thời gian để nói, bạn hãy ngồi đó và lắng nghe, chú ý đến cả ngôn ngữ hình thể để hiểu những thứ thậm chí không được nói ra.
Biến tính cách trở thành ưu điểm
Khả năng lắng nghe, tính cách suy tư trầm lặng cũng là một lợi thế của người hướng nội cho vị trí chuyên viên truyền thông, khảo sát và nghiên cứu thị trường. Họ có thể làm việc độc lập, tập trung trong nhiều giờ bên đống tài liệu khổng lồ. Vì vậy, hãy biến tính cách đặc biệt của mình trở thành ưu điểm riêng để làm tốt trong ngành truyền thông. Hãy cẩn thận và chu đáo, hãy luôn có những kịch bản dự phòng cho mọi tình huống, xử lý gọn gàng nhanh chóng nếu có vấn đề xảy ra, không gặp khó khăn cho dù phải giải quyết một mình. Đó chính là cách giúp những người hướng nội có thể tiến xa hơn trong công việc mà không cần che giấu tính cách thật của mình.
Tạm kết
Trở lại với câu hỏi đặt ra ở đầu bài viết: Người hướng nội có học được truyền thông không? Làm cách nào để một người hướng nội làm được những công việc mơ ước mà vốn dĩ được đánh giá là chỉ dành cho người hướng ngoại như: truyền thông, tổ chức sự kiện… ? thì câu trả lời là hoàn toàn có thể. Việc tồn tại và phát triển trong ngành không phụ thuộc vào tính cách của bạn, mà phụ thuộc vào kiến thức và kỹ năng. Nếu bạn là một người hướng nội và yêu thích truyền thông, hãy cứ tự tin vào giá trị của mình và trau dồi thêm những kỹ năng cần có của một chuyên viên nghiên cứu truyền thông, bạn sẽ thành công.
Comments